Tandplak en tandsteen
Tandplak en tandsteen zijn twee veelvoorkomende tandheelkundige problemen die vaak worden geassocieerd met slechte mondhygiëne. Hoewel ze vaak samen voorkomen, zijn ze verschillende aandoeningen die verschillende gevolgen kunnen hebben voor de gezondheid van het gebit. Dit verslag legt uit wat tandplak en tandsteen zijn, hoe ze zich vormen, de gevaren die ze met zich meebrengen en hoe ze voorkomen kunnen worden.
Tandplak
Tandplak is een plakkerige, kleurloze film die zich op de tanden vormt. Het bestaat uit bacteriën, voedselresten en speeksel. Tandplak ontstaat continu, vooral na het eten, omdat bacteriën in de mond zich voeden met de suikers in voedsel en dranken. Als tandplak niet regelmatig wordt verwijderd door goed poetsen en flossen, kunnen de bacteriën in de plak zich vermenigvuldigen, wat kan leiden tot tandvleesontsteking (gingivitis) en andere tandheelkundige problemen.
Hoe tandplak zich vormt:
- Na het eten of drinken blijven er kleine deeltjes achter in de mond. Deze deeltjes worden omgezet in tandplak door bacteriën in de mond.
- Tandplak begint zich binnen enkele uren na het poetsen te vormen. Zonder regelmatig poetsen kan het zich opstapelen en verharden.
Tandsteen
Tandsteen is het gevolg van het niet verwijderen van tandplak. Wanneer tandplak langere tijd op de tanden blijft zitten, mineraliseert het en wordt het hard, waardoor het tandsteen wordt. Tandsteen is geel of bruin van kleur en kan zich zowel boven als onder het tandvlees ophopen. Het is veel moeilijker te verwijderen dan tandplak en vereist een professionele reiniging bij de tandarts of mondhygiënist.
Hoe tandsteen zich vormt:
- Tandplak die niet goed wordt verwijderd, kan zich binnen enkele dagen tot weken verharden door mineralen uit het speeksel.
- Tandsteen kan zich zowel boven het tandvlees (supragingivaal) als onder het tandvlees (subgingivaal) vormen.
- Eenmaal gevormd, kan tandsteen alleen worden verwijderd door een tandarts of mondhygiënist met speciale instrumenten.
Gevolgen van Tandplak en Tandsteen
Als tandplak en tandsteen niet tijdig worden verwijderd, kunnen ze verschillende negatieve effecten hebben op de mondgezondheid:
- Tandvleesontsteking (Gingivitis): Het beginstadium van tandvleesontsteking is meestal het gevolg van opbouw van tandplak. Dit kan leiden tot roodheid, zwelling en bloeding van het tandvlees, vooral bij het poetsen of flossen.
- Parodontitis: Als gingivitis niet wordt behandeld, kan het zich ontwikkelen tot parodontitis, een ernstigere ontsteking van het tandvlees die schade aan de tanden en het kaakbot kan veroorzaken. Dit kan leiden tot het verlies van tanden.
- Cavities (gaatjes): De bacteriën in tandplak produceren zuren die het tandglazuur aantasten, wat kan leiden tot gaatjes of tandbederf.
- Tandverkleuring: Tandsteen kan leiden tot verkleuring van de tanden, vooral als het zich boven het tandvlees vormt.
Preventie en Verzorging
Het voorkomen van tandplak en tandsteen vereist goede mondhygiënepraktijken. Hier zijn enkele belangrijke tips:
- Regelmatig Poetsen: Poets twee keer per dag met fluoride tandpasta. Dit helpt tandplak te verwijderen voordat het zich kan ophopen.
- Flossen: Flossen helpt de tandplak tussen de tanden en langs de tandvleesrand te verwijderen, waar de tandenborstel moeilijk bij kan komen.
- Mondwater: Het gebruik van antibacterieel mondwater kan helpen bij het doden van de bacteriën die tandplak veroorzaken.
- Bezoek aan de Tandarts: Regelmatige tandartsbezoeken zijn essentieel voor het verwijderen van tandsteen en het controleren van de gezondheid van de mond. De tandarts kan professionele reinigingen uitvoeren en eventuele problemen vroegtijdig opsporen.
Tandplak en tandsteen zijn veelvoorkomende tandheelkundige problemen die eenvoudig te voorkomen zijn met de juiste mondhygiëne. Door dagelijks te poetsen, te flossen en regelmatig de tandarts te bezoeken, kan men tandplak en tandsteen effectief voorkomen en de gezondheid van het gebit behouden. Het is van essentieel belang om vroegtijdig in te grijpen, aangezien onbehandelde tandplak en tandsteen kunnen leiden tot ernstigere mondgezondheidsproblemen.
